GERİ
Sizin de canınız yanıyor ki bu yazıya ulaştınız. Sütçülük yapan çiftçiler için kızgınlık belirlenmesi para kazanmak için çok önemlidir. Çünkü kızgınlıkların doğru olarak tespit edilmesi, hayvanın zamanında tohumlanması ve mümkün olan en kısa zamanda gebe kalmalarını sağlar. Gebe kalmayan inek ne buzağı verir ve doğru düzgün süt…
Peki neden gözle yakalayamıyoruz? Çünkü, yüksek süt veren ineklerde kızgınlık evresinin çok daha hızlı geçer ve aynı hızla söner, dahası çoğu durumda kızgınlık ortamın sakin olduğu gece saatlerinde ortaya çıkar; tabii gizli kızgınlık ise tam bir sıkıntı olabilir.
Bilinen kızgınlık tespit yöntemleri;
-
Arayıcı Boğa kullanmak, SAKIN YAPMAYIN: Boğa kullanmayın! Erkek hayvandan dişi hayvana geçecek hastalılara engel olun. Bir de Boğa bakım besleme maliyetini düşünün.
-
Kamar (Sağrı bölgesine yerleştirilen, basınca hassas mürekkepli flaster), her defasında bunu yerleştirmek ve devamında sadece atlamalardan yakalamak çoğu zaman pek de pratik olmaz. Kaldı ki zamanlamaya dair pek bir bilgi vermez. Ya erken atarsınız, ya da geç. Bu işi deneyen işletmeler genelde kısa sürede vazgeçerler...
-
Adım sayıcı:Sadece adım sayısını tespit etmek yeterli olmaz.Durduğu yerde huzursuz olan hayvanları da unutmamak lazım.
-
Ahıra video kamera yerleştirilmesi: Hep akıllara gelir, ama kısa bir süre sonra kimse o videoları seyretmez, aldığınız kameralar boşa gider. Tabii ahırda düğün çekmeyecekseniz :)
-
Kızgınlık takvimi kullanma, evet takvimi takip etmelisiniz. Ancak maalesef her inekte kızgınlık aralığı aynı olmaz. Ancak takvimden takip etmek size iyi fikir verir. Takvimden takip etmek için sürü yönetim programları kullanmanızı kesinlikle tavsiye ederiz.
-
Ultrasonografi ile ovarium faaliyetlerinin izlenmesi : Eğer bir veteriner hekimseniz ve hayvanlarınız varsa size zaten diyecek sözümüz yok. Ancak çiftçiler her zaman bu yönteme kolaylıkla erişemezler.
-
Servikal mukusun elastikiyeti ve elektrik direncini ölçme : Böyle de bir şey var. Daha çok üniversite çalışmalarında deneysel olarak kullanıldığını söyleyebiliriz. Sahada pratik olarak uygulanması pek kolay durmuyor. Bu başlık altında Vajina PH ölçümünü de alabilir. Ancak bunlar daha çok bilimsel çalışmalarda karşılığını buluyor.
-
Vagina mukozasının rengine bakmak. Bunu zaten yapıyor olmasınız. Hayvanlarınızı sık sık gözlemleyin. Gözlemlerken nereye bakacağınızı da biliyor olmalısınız. Akıntı var mı, varsa rengi nasıl, şekli nasıl. Şeffaf ve sümüksü bir akıntı kızgınlık için iyi bir göstergedir.
-
Süt ısısına bakma. Otomasyon sistemlerinde kontrol edilen bir değişkendir. Süt miktarındaki düşme ve ısıdaki değişim kızgınlık için iyi bir gösterge olabilir.
-
Kan ve sütte progesteron tayin etmek. Neredeyse kesin sonuç verir, tabii hayvandan kan alabilme sıklığı gerekir. Bu da maalesef saha şartlarında pek de pratik olmayan bir yöntemdir.
Evet, bunlardan bir kaçı basit yöntemler, bir kaçı zor yöntemler. Bazıları hiç işe yaramayan bazıları da yarasa da kesin çözüm olmayan yöntemler. Tabi zararları ve masraflı olanları da mevcut.
Aslında günümüzde bir çok çiftlik çoğu metodu denemesine rağmen başarılı olamıyor. Başarılı olamamak tek bir nedene bağlı değil çünkü kızgınlık belirledikten sonra iş bitmiyor. Doğru zamanda tohumlama yapabilmek, döllülük oranına etki ediyor. Peki tam zamanını nasıl yakalayacağız?
